สภาพฐานะและที่ตั้งวัด        

          วัดไตรธรรมาราม เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ ตั้งอยู่เลขที่ 246/1 ตำบลตลาด อำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี จังหวัดสุราษฎร์ธานี สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ตั้งวัดเมื่อ พ.ศ.2445 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อ พ.ศ.2505 เขตวิสุงคามสีมา กว้าง 20 เมตร ยาว 40 เมตร ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นพระอารามหลวง เมื่อปี พ.ศ.2521 ที่ดินที่ตั้งวัด มีเนื้อที่ 11 ไร่ 2 งาน

          อาณาเขต        ทิศเหนือ          จดถนนปรีดาราษฎร์และที่ดินเอกชน

                                ทิศใต้              จดที่ดินเอกชน

                                ทิศตะวันออก     จดถนนตลาดใหม่

                                ทิศตะวันตก       จดถนนหน้าเมือง

ประวัติความเป็นมา

          วัดไตรธรรมาราม ตั้งเมื่อ พ.ศ.2445 เป็นวัดเก่าแก่ เดิมชื่อวัดสามแม่หม้าย ผู้สร้างคือ นางเหลือ ถาวรสุข นางเภา และนางฉิม ต่อมาพระปลัดสุทธิ์ เจ้าอาวาสวัดไตรธรรมารามได้เปลี่ยนชื่อเป็น วัดตรีศรัทธาวาส ในปี พ.ศ.2484 ได้เปลี่ยนชื่อเป็น วัดไตรธรรมาราม ได้รับการสถาปนาเป็นพระอารามหลวง เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ.2521

ทรัพย์สิน

•           พระอุโบสถ กว้าง 12 เมตร ยาว 34 เมตร เป็นอาคารก่ออิฐถือปูน
•           ศาลาการเปรียญ กว้าง 16 เมตร ยาว 20เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ.2516 เป็นอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้
•           กุฏิสงฆ์  จำนวน 12 หลัง สร้างด้วยไม้ 1 หลัง สร้างด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก 7 หลัง ครึ่งตึกครึ่งไม้ 4 หลัง
•           กุฏิเจ้าอาวาส จำนวน 1 หลัง สร้างเมื่อ พ.ศ.2539 เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 2 ชั้น
•           ศาลาอเนกประสงค์ กว้าง 15 เมตร ยาว 8 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ.2497
•           หอระฆัง กว้าง 4 เมตร ยาว 8 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ.2514
•           โรงครัว จำนวน 1 หลัง กว้าง 8 เมตร ยาว 12 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ.2527
•           ห้องสมุด กว้าง 16 เมตร ยาว 18 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ.2523
•           กุฏิอัฏบายีสังฆราชานุสรณ์ กว้าง 9.20 เมตร ยาว 15.20 เมตร จำนวน 1 หลัง
•           โรงเรียนพระปริยัติธรรม จำนวน 1 หลัง เป็นอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้ สร้างเมื่อ พ.ศ.2484
•           บรรณศาลาวิภาวดีรังสิตานุสรณ์ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก สร้างเมื่อ พ.ศ.2521

ปูชนียวัตถุ 

          1.พระพุทธรูปปางมารวิชัย ขนาดหน้าตัก กว้าง 33 นิ้ว สูง 43 นิ้ว

          2.พระพุทธรูปศิลาแลงปางมารวิชัย ขนาดหน้าตักกว้าง 38 นิ้ว สูง 45 นิ้ว ประดิษฐานในศาลาอเนกประสงค์

          3.พระพุทธรูปปางตรัสรู้ ปูนปั้น ขนาดหน้าตักกว้าง 3 วา 2 ศอก สูง 4 วา 1 ศอก 8 นิ้ว ภายในองค์บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ประดิษฐานหน้าพระอุโบสถ นามว่า พระโพธิพุทธคยานุสรณ์

การเผยแผ่พระพุทธศาสนา

          จัดตั้งสำนักงานยุวพุทธิสมาคมเพื่อเผยแผ่พระพุทธศาสนา แสดงพระธรรมเทศนาในวันธรรมสวนะและวันสำคัญทางศาสนพิธี เช่น วันเข้าพรรษา วันอาสาฬหบูชา วันวิสาขบูชา วันมาฆบูชา

การศึกษาและการสาธารณสงเคราะห์

          วัดไตรธรรมาราม เป็นที่ตั้งของโรงเรียนพระปริยัติธรรมประจำอำเภอ มีการเรียนการสอนทั้งแผนกธรรมและแผนกบาลี จนถึงแผนกสามัญ จัดทุนการศึกษาแก่นักเรียนที่ยากจน ให้สถานที่พักแก่นักเรียนต่างอำเภอและต่างจังหวัด ที่ประสงค์จะมาศึกษาต่อแต่ขาดแคลนที่อยู่อาศัย

การบริหารและการปกครอง

          ปัจจุบันวัดไตรธรรมาราม มีพระธรรมวิมลโมลี เจ้าคณะภาค 16 เจ้าอาวาสวัดไตรธรรมาราม พระอารามหลวง ปกครองพระภิกษุ สามเณร โดยยึดหลักพระธรรมวินัยและกฎระเบียบของมหาเถรสมาคม

ลำดับเจ้าอาวาสจากอดีต - ปัจจุบัน

               รูปที่ 1 พระปลัดเอี่ยม

               รูปที่ 2 พระปลัดสุทธิ์

               รูปที่ 3 พระปลัดเอี่ยม

               รูปที่ 4 พระปลัดพีรกิตติ  ยสธมุโม

               รูปที่ 5 พระเทพรัตนกวี (เกตุ  ธมฺมวโร)             พ.ศ.2489 - 2526

               รูปที่ 6 พระเทพสิทธินายก                            พ.ศ.2526 - 2552
               
               รูป 7 พระธรรมวิมลโมลี
 

ข้อมูล : ประวัติพระอารามหลวง

ภาพ :  หัสยา  พันธุ์มณี, จารุวัฒน์ กิตติธิรางกูร

วีดีโอ :  หัสยา  พันธุ์มณี